يـازده نکته مهم براي دوري از بيمـاري ام.اس
فلج چندگانه يا اِسکلروزِ چندگانه که با نام اختصاري اِماِس يا MS نيز شناخته ميشود، يک بيماري التهابي است که در آن غلافهاي ميلين سلولهاي عصبي در مغز و نخاع آسيب ميبينند. ام.اس (MS) که به طور معمول در سنين بیست تا پنجاه سالگي و در زنان دو برابر مردان اتفاق ميافتد، نوعي بيماري عصبي است که پژوهشگران دلايل متعددي براي ابتلا به آن ذکر ميکنند. گفتني است آمار مبتلايان به بيماري ام.اس در ايران حدود 70 هزار نفر است.
اسم بيماري ام.اس به دليل ناآگاهي ما از دلايل ابتلا به آن کمي ترسناک است. اما پژوهشهاي جديد نشان ميدهد با رعايت بعضي نکتهها ميتوان مانع از ابتلا به اين بيماري شد. يکي از شيوههاي جلوگيري از ابتلا به اين بيماري، دريافت ويتامين D کافي است که با پيادهروي در معرض نورآفتاب به دست ميآيد.
1. در غياب ويتامين D:
بالاترين آمار ابتلا به ام.اس مربوط به کشور نروژ است. چون مردم اين کشور بالاترين آمار کمبود جذب ويتامين D را دارند. اما نکته جالب اينجاست که در مناطقي از اين کشور که ماهيگيري بيشتر رايج است، آمار ابتلا به ام.اس در سطح پاييني است.
دليل آن نيز دريافت ويتامين D و اسيد چرب امگا 3 به سبب مصرف ماهي است. اما خطر ابتلا به ام.اس در کشورهاي اسکانديناوي بيش از ساير کشورهاي جهان است. در بعضي ايالتهاي امريکا، استراليا و کشورهايي که ميزان تابش آفتاب کم است، خطر ابتلا به ام.اس بيشتر است. بنابراين در فصل تابستان تا ميتوانيد با رعايت اصول ايمني هر روز چند ساعتي در معرض نور آفتاب پيادهروي کنيد. اين کار باعث دريافت ويتامين D کافي و جلوگيري از ابتلا به ام.اس ميشود.
2. هممحلهاي بودن با ام.اس:
هيچ ميدانستيد مکان زندگي شما ممکن است ام.اسخيز باشد؟! بله، درست شنيديد. يکي از دلايل ابتلا به ام.اس، مکان زندگي شماست. جالب اينجاست که اگر فرد در جايي زندگي کند که در آن مکان خطر ابتلا به بيماري ام.اس بالا باشد اما تا پيش از رسيدن به سن پانزده سالگي مکان زندگياش را تغيير دهد، خطر ابتلاي به اين بيماري از بين ميرود.
عکس اين قضيه نيز صادق است. افرادي که تا پيش از رسيدن به پانزده سالگي به منطقهاي که خطر ابتلا به ام.اس در آن بالاست مهاجرت کنند، خطر ابتلاي فرزندانشان به اين بيماري دور از انتظار نيست. از اين مکانها ميتوان به شهرها با آلودگيهاي زيستمحيطي شامل آلودگي با فاضلاب، آلودگي با امواج اضافي مانند پارازيتها، آلودگيهاي شيميايي و آلودگي هوا بويژه مهدودهاي ناشي از آلايندههاي صنعتي اشاره کرد.
اگر قصد کوچ به مناطق خوش آب و هوا را داشتهايد، ترديد نکنيد. همين حالا کولهبارتان را ببنديد و حرکت کنيد. هرچه از شهرهاي صنعتي و عوامل آلاينده فاصله بگيريد، ازخطر ابتلا به ام.اس دور شدهايد.
3. پيامک بيشتر، سلامت بيشتر:
هميشه توصيه براين است که با فاصلهگيري از فناوري ميتوان آرامتر بود. اعصاب آرام هم که يکي از عوامل مهم جلوگيري از ابتلا به بيماريهاي عصبي است. اما اين بار يک استثنا وجود دارد! هرچه دايره دوستان شما بيشتر باشد، خطر ابتلاي شما به ام.اس کمتر ميشود. عجيب است اگر بشنويد رسيدن هر پيامک خوشايند از طرف دوستان يا پيامک از طرف کسي که به او علاقهمند هستيد، خطر ابتلا به ام.اس را تا 12 درصد کاهش ميدهد.
4. هر نفس، يک قدم نزديکتر:
شکي نيست که افراد سيگاري در معرض خطر ابتلا به ام.اس قرار دارند. اما اگر بشنويد خانواده افراد سيگاري هم در اين شرايط قرار دارند، چه حالي پيدا ميکنيد؟ اگر بشنويد قرار گرفتن در کنار فرد سيگاري حتي براي لحظاتي در مکان عمومي مانند تاکسي نيز ممکن است خطر ابتلا به ام.اس را در شما افزايش دهد چه حالي پيدا ميکنيد؟ قرار گرفتن درمعرض دود سيگار به هر شکل ممکن، خطر ابتلا به ام.اس را تا سه برابر افزايش ميدهد. بنابراين تا ميتوانيد فاصله ايمنيتان را با فرد سيگاري افزايش دهيد. دليل آن نيز نيکوتين موجود در سيگار است.
5. با يک سرماخوردگي ساده ميآيد:
بعضي از بيماريها به ظاهر گذرا هستند. اما در واقعيت، موذيانه، زمينهساز ابتلا به بعضي بيماريها در سالهاي بعد ميشوند. ابتلا به بعضي بيماريهاي باکتريايي يا ويروسي ممکن است اعصاب را تحريک کند و خطر ابتلا به ام.اس را افزايش دهد. هرچه اين باکتري يا ويروس عامل بيماري جديتر باشد، خطر ابتلا به ام.اس در بزرگسالي افزايش مييابد. از اين عوامل ميتوان به ويروس سرخجه، سرخک، سل، ويروس هرپس6 و عامل عفونتهاي شديد دندان اشاره کرد. اين ويروسها بهطور خاص اعصاب را هدف قرار ميدهند. بنابراين ممکن است زمينهساز ابتلا به ام.اس نيز باشند.
6. آووکادو را به خاطر بسپاريد:
رعايت رژيم غذايي کمچرب و در مواردي عاري از چربي، يکي از راهکارهاي جلوگيري از ابتلا به بيماري ام.اس است. در رژيم غذايي کمچرب بايد مصرف چربيهاي تک غيراشباعي آووکادو، روغن آوودکادو، روغن زيتون و آجيلهاي خام در برنامهغذايي روزانه فرد قرار بگيرد. مصرف موادغذايي حاوي چربيهاي غيراشباع مانع از آسيب به غشاي ميلين و بافتهاي عصبي ميشود. اما فراموش نکنيد اين خوراکيها کالري بالايي دارند. بنابراين بايد کمتر از 30 درصد از کالري دريافتي روزانه شما از اين منابع تأمين شود.
7. خربزه، آب نيست:
برنامه غذايي شما بايد سرشار از فيبر باشد. يکي از مهمترين منابع حاوي فيبر، سبوس است. علاوه براينکه اغلب ميوهها و سبزيها حاوي فيبر هستند. خربزه، هندوانه، طالبي، گرمک، پرتقال، نارنگي، هلو، شليل، گلابي، خيار، گريپفروت و... سرشار از فيبر هستند. بنابراين روزانه حداقل يک قاچ از صيفيجات يا چند عدد از ميوههاي ديگر حاوي فيبر ميل کنيد. فيبر نوعي هيدرات کربن است. بنابراين مصرف آن به عملکرد بهتر اعصاب کمک ميکند. غلات پخته و ذرت از ديگر منابع حاوي فيبر هستند.
8. رژيم دکتر سوانک:
در برنامه غذايي دکتر روي سوانک، پژوهشگر پرآوازهاي که ارتباط ميان رژيم غذايي و بيماري ام.اس را مطرح کرد، ماهي جايگاه خاصي دارد. هرچه چربي ماهي بيشتر باشد، بيشتر مورد توجه است. منظور از چربي ماهي اين است که ماهي حاوي مقدار بيشتري اسيد چرب امگا3، 6 و 9 باشد. اين اسيدهاي چرب مانع از تخريب غشاي ميلين و درنتيجه مانع از ابتلا به ام.اس ميشوند. ماهي کاد، هرينگ، تن و ساردين از انواع ماهيهاي چرب هستند. يک نکته مهم را فراموش نکنيد: مصرف اين ماهيها زماني اثرگذار است که بهصورت بخارپز پخته شوند.
9. پوفا بخوريد:
کلمه پوفا (PUFA)، مخفف کلمه انگليسي اسيدهاي چرب چندغيراشباعي است. اين نوع اسيدهاي چرب خاصيت ضدالتهابي دارند. بنابراين با مصرف آنها خطر التهاب غلافهاي عصبي که يکي از عوامل ايجاد ام.اس هستند، کاهش مييابد. لينولئيک اسيد و اسيد چرب امگا 6 در اين گروه قرار دارند. براي دريافت اين ترکيبهاي مفيد بهتر است مکمل آن را مصرف کنيد.
10. متناسب شير بنوشيد:
يکي از منابع مهم حاوي اسيدهاي چرب خوب، ويتامين D، ويتامين A و املاح، شير است. همه اين ترکيبها به عملکرد بهتر اعصاب کمک ميکنند. بنابراين اگر روزانه يک ليوان شير بنوشيد، خطر ابتلا به ام.اس تا چهار برابر کاهش مييابد. هرچه شير تازهتر و طبيعيتر باشد، خطر ابتلا به ام.اس بيشتر کاهش مييابد. يکي از دلايلي که در زمان آلودگي هوا نوشيدن شير توصيه ميشود، کمک به کاهش خطر ابتلا به ام.اس است. اما ميزان آن نبايد به بيش از يک ليوان شير در روز برسد.
11. گلوتن؛ خوب يا بد؟
بعضي از متخصصان روي اين عقيده پافشاري ميکنند که مصرف خوراکيهاي حاوي گلوتن، يعني همان پروتئين گندم، باعث تشديد خطر ابتلا به بيماري ام.اس ميشود. به اين دليل که تأثير آن گلوتن در ابتلا به ام.اس تا تشديد نشانههاي آن در افراد مبتلا به اين بيماري شبيه تأثير اين پروتئين روي ديگر بيماريهاي خودايمني مانند سلياک است.
اما گروهي ديگر از پژوهشگران معتقدند هيچ ارتباطي بين مصرف موادغذايي حاوي گلوتن و بيماري ام.اس وجود ندارد. بنابراين کلاً بهتر است مصرف نان را محدود کنيد؛ مگر انواع سبوسدار آن مانند سنگک يا نان جو.
هرچه ميزان غذاهاي رنگي در برنامه غذايي بيشتر باشد، خطر ابتلا کاهش مييابد.
1. بنفش، رنگ اول:
راديکالهاي آزاد باعث آسيب به ليزين در حين شکلگيري ميشود و اين راديکالها باعث ايجاد استرسهاي اکسيداتيو ميشوند که زمينهساز آسيب به اعصاب است. اما آنتوسيانين اينجاست! مصرف ميوههايي مانند شاهتوت، تمشک، بلوبري، انگور قرمز يا بنفش، گيلاس، آلبالو و آلو سياه که همگي حاوي آنتياکسيدان آنتوسيانين هستند، باعث از بين رفتن راديکالهاي آزاد ميشوند.
2. زرد و نارنجي در جايگاه بعدي:
ليموترش، هويج، پرتقال، ليمو، انگور عسگري و... نيز حاوي آنتي اکسيدان نارنجين بوده و سرشار از ويتامين C،A و E هستند. اين ويتامينها نيز از آنتياکسيدانهاي مهم هستند و به عملکرد بهتر اعصاب کمک ميکنند. بنابراين مصرف آنها نيز مانع ابتلا به ام.اس ميشود.
3. قرمز در جايگاه سوم:
رنگ قرمز نشان ميدهد خوراکي مورد نظر حاوي ليکوپن است. اين آنتياکسيدان نيز باعث کاهش خطر ابتلا به ام.اس ميشود. کافي است هر روز يک عدد گوجه فرنگي، کمي توت فرنگي شيرين، چند قاچ هندوانه سرخ، يک خوشه انگور سرخ و يا کمي گوجه قرمز بخوريد.
برگرفته از مطالب گروه اينترنتي پرشين استار | www.Persian-Star.org
اتاق بهداشت مدرسه...
برچسب : ام,اس, نکات مهم در ابتلا به ام اس, رژیم غذایی در ام اس, نویسنده : خانم بهداشت salamatyar بازدید : 549